ʻO se faʻamatalaga ʻāmata e uiga i le soifua faʻapea ma gāluega a Siaosi Palauni, faʻatasi ai ma ana punaʻoa o meataulima o tū ma aga.
ʻO le faʻaaliga o Punaʻoa a Siaosi Palauni na faia i le falemataʻaga mai le aso 11 o Mati seʻia māeʻa i le aso 31 o Me 1999, i se faʻaaliga faʻapitoa na taʻua ʻ o le ʻFaʻasinomaga Faʻaleaganuʻu o le Pasefika i Saute: ʻO le Punaʻoa a Siaosi Palauni.
E tusa ma le 222,000 meataulima a le Falemataʻaga o Tū ma Aga a le Atunuʻu i ana faʻaputuga punaʻoa. E naʻo le 13,000 o nei meataulima e mafai ona faʻaalia i se taimi e tasi. ʻA faʻaʻupu i se isi ʻauala, e tusa lenā ma le ono pasene o nei mea e mafai ona vāʻai ʻi ai tagata lautele talu ai le lē lava o avanoa e faʻaali ʻuma ai.
E oʻo foʻi i lenei faʻaaliga faʻapitoa ʻua taʻua ʻo le “Faʻasinomaga Faʻaleaganuʻu o le Pasefika i Saute: ʻO le Punaʻoa a Siaosi Palauni” ʻua lē mafai ona faʻaalia ʻuma meataulima e 3000 i le avanoa na tuʻuina mai mo le punaʻoa a Siaosi Palauni. E ui i lea, e tusa ma le 2000 meataulima na mafai ona faʻaalia. Sa mafai ona faʻaalia lenei fuainūmera tele ʻina ʻua faʻaaogā ni fata teutusi e fesiʻitaʻi solo, e faʻaalia ai i se faiga ʻua taʻua ʻo le ʻfaʻaaliga e foliga i se teugameaʻ. ʻO le taimi muamua lenei na matou faʻaaogāina ai lenei faiga mo a matou punaʻoa i se faʻaaliga faʻapitoa.
Na faʻaputuputu e Palauni itūʻāiga meataulima ʻeseʻese o tū ma aga e iai o latou aogā i le soifuaga o tagata o le Pasefika i Saute, i se vaitimi ʻumi pe tusa ma le ʻafa o le seneturi, e ʻāmata mai le vaitimi o le 1860. ʻUa ʻavea foʻi nei meataulima ma fōliga vaʻaia o meatōtino a le itūlagi lenei ʻua lē ʻo toe maua. ʻO lo matou faʻamoemoe sa faʻamalieina le ʻauasiasi mai i lenei faʻaaliga ma maua ai se vaʻaiga faʻalemāfaufau e uiga i le soifuaga ma tū ma aga o lenei itūlagi i le seneturi sefuluiva.